Wat wordt er bedoeld met schenkingen op papier? Welke voor- en nadelen kleven daaraan? Hoe zit dat fiscaal? Wanneer is het wel (of niet) verstandig om papieren schenkingen te doen? Van welke factoren is dat afhankelijk?
Schenken en schuldig blijven. Bij een schenking op papier wordt er door ouders geld geleend aan bijv. hun kinderen. Dat geld wordt echter niet uitbetaald, maar wordt door de ouders schuldig gebleven. De ouders krijgen daardoor een schuld aan de kinderen. Deze schuld is meestal pas opeisbaar na overlijden van de ouders (dan wel van de langstlevende ouder).
Gunstig voor de schenk- en erfbelasting. Blijft het bedrag van de schenking onder het jaarlijks vrijgestelde bedrag, zoals dat geldt voor een schenking van ouders aan kinderen, dan hoeft daarover geen schenkbelasting te worden betaald. U mag jaarlijks € 6.604 (2021) belastingvrij schenken. Let op. Hierin zit voor de schenkingsvrijstelling 2021 een tijdelijke verhoging van € 1.000 in verband met de coronacrisis. Op het moment van overlijden van de langstlevende ouder geldt de opgebouwde schuld als een schuld van de nalatenschap. Deze schuld mag uit de nalatenschap (erfenis) worden voldaan, zonder dat de kinderen daar erfbelasting over hoeven te betalen. Slechts over het restant van de nalatenschap nadat de schuld is voldaan, moeten de kinderen erfbelasting betalen. Wordt er over een aantal jaren een grote schuld opgebouwd, dan scheelt dat voor de kinderen veel belasting.
Belangrijkste voordelen
De papieren schenking kent een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van de daadwerkelijke, liquide schenking.
- Via papieren schenkingen kunnen ouders over meerdere jaren een grote schuld opbouwen aan de kinderen, zonder dat ze over veel liquide middelen hoeven te beschikken. Dat is zeker van belang als het vermogen van de ouders ‘in de bakstenen’ (woonhuis/bedrijfspand) zit of als het vermogen is opgebouwd door verkrijging van BV-aandelen of effectenportefeuilles.
- Ouders die schenkingen op papier doen, kunnen zelf over het geld blijven beschikken. Het heeft geen invloed op hun levensstandaard (los van de 6% rente) zoals deze is voordat er schenkingen worden gedaan. Omdat de schuld niet opeisbaar is, hebben ze geen toestemming nodig van de kinderen over de wijze waarop ze het geld besteden.
Eerder aflossen. Het is ouders toegestaan om de schuld aan de kinderen eerder, nog tijdens hun leven, af te lossen. Dat kan handig zijn als ze inmiddels over voldoende liquide middelen beschikken en de kinderen het geld om welke reden dan ook op dat moment goed kunnen gebruiken. Maar de ouders kunnen daartoe niet door de kinderen worden verplicht. Wordt de schuld (of een gedeelte daarvan) nog tijdens leven door de ouders afgelost, dan hoeven de kinderen daarover geen schenkbelasting te betalen. Het betreft immers geen schenking, maar een aflossing van een schuld.
Eerder opeisbaar. Het is mogelijk om in de schenkingsakte vast te leggen dat de schuld niet alleen opeisbaar is bij overlijden van de langstlevende ouder, maar ook in andere gevallen. Dat kan zijn als het woonhuis van de ouder(s) wordt verkocht, waardoor er meer liquide middelen vrijkomen of als de langstlevende ouder in een zorginstelling wordt opgenomen, waarvoor een eigen bijdrage moet worden betaald waarvan de hoogte (mede)afhankelijk is van het vermogen.
Twee nadelen
Aan de papieren schenking kleven wel twee belangrijke nadelen.
Nadeel 1. Om werking te hebben na overlijden van de ouders, moet de schenking op papier bij de notaris in een schriftelijke akte worden vastgelegd (art. 7:177 lid 2 BW) . Het is niet mogelijk om meerdere schenkingen over verschillende jaren in één akte vast te leggen. Daarvoor zullen door de notaris elk jaar opnieuw kosten in rekening worden gebracht. Bereken dus of het fiscale voordeel voldoende opweegt tegen deze kosten.
Nadeel 2. Om de schenkingen op papier voor de Belastingdienst aanvaardbaar te maken, moeten de ouders jaarlijks aan de kinderen rente betalen (art. 21 lid 14 SW) . Dat rentepercentage is vastgesteld op 6% (art. 10 Uitv besl SW) . Deze liquide middelen moeten uiteraard wel voorhanden zijn. Ook moet er bewijs zijn van de rentebetaling (door middel van een bankafschrift met duidelijke omschrijving). Is er geen bewijs als daarom door de Belastingdienst wordt gevraagd, dan is de opgebouwde schuld niet aftrekbaar voor de erfbelasting bij overlijden van de langstlevende ouder.
Wenst u advies over een schenking op papier? Neemt u dan vrijblijvend contact met ons op voor een adviesgesprek!